Έλεγχος Ρύπανσης Υπεδάφους & Υπογείων Νερών


Αναγκαιότητα

Ο περιβαλλοντικός έλεγχος του υπεδάφους και του υπόγειου νερού αφορά χώρους βιομηχανικών μονάδων ή άλλων δράσεων που μπορεί να προκαλέσουν επιβάρυνση του γεωπεριβάλλοντος είτε πεδία που γειτνιάζουν με τις πηγές της ρύπανσης.

Οι περιβαλλοντικός έλεγχος σε ένα πεδίο εκτελείται για τους εξής λόγους :

Α) Περίπτωση περιβαλλοντικού ατυχήματος και καταγεγραμμένης περιβαλλοντικής ζημίας στο χώρο της διαφυγής της ρύπανσης (πηγή) πχ πρατήριο υγρών καυσίμων και στο χώρο του αποδέκτη πχ γειτονικό οικόπεδο η υπόγειο, πηγάδι, ρέμα.

Β) Λόγω νομοθετικής απαίτησης.

Η ανάγκη ολοκλήρωσης περιβαλλοντικής διερεύνησης του υπεδάφους και του υπόγειου νερού και σύνταξη Βασικής Έκθεσης σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις που αποθηκεύουν επικίνδυνες ουσίες, προκύπτει από τις απαιτήσεις της ΟΔΗΓΙΑΣ 2010/75/ΕΕ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 24/11/2010 περί βιομηχανικών εκπομπών και συγκεκριμένα βάσει του Άρθρου 22 παράγραφος 2, η οποία ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία (ΚΥΑ 36060/1155/Ε.103/13(ΦΕΚ 1450Β). Επίσης ορισμένες βιομηχανικές εγκαταστάσεις που δεν εμπίπτουν στις παραπάνω βιομηχανικές εγκαταστάσεις, υποχρεώνονται παρόλα από τους ισχύοντες περιβαλλοντικούς τους  όρους είτε από τις απαιτήσεις των περιβαλλοντικών αρχών, να ολοκληρώσουν περιβαλλοντικούς ελέγχους υπεδάφους και υπόγειου νερού όπως και προγράμματα περιοδικής περιβαλλοντικής παρακολούθησης.

Γ) Λόγω περιβαλλοντικής πολιτικής.

Η εκτέλεση ενός περιβαλλοντικού ελέγχου του υπεδάφους και του υπόγειου νερού ανά τακτά χρονικά διαστήματα σε συνδυασμό με ένα πρόγραμμα περιβαλλοντικής παρακολούθησης σε μια βιομηχανική μονάδα η άλλη δραστηριότητα που δύναται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο γεωπεριβάλλον, αποτελεί την βέλτιστη πρακτική για την πρόληψη μιας εκτεταμένης περιβαλλοντικής ζημίας η οποία θα έχει τεράστιο οικονομικό κόστος και σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην φήμη της εταιρίας η δραστηριότητας. Επιπλέον η έγκαιρη διάγνωση μιας ρύπανσης έχει ως αποτέλεσμα την αποκατάσταση πιθανών αστοχιών σε υφιστάμενες υποδομές που πέρα από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις επιφέρει και πολλά έξοδα στην παραγωγή η την λειτουργία μιας εγκατάστασης (πχ αποκατάσταση μιας διαρροής καυσίμου η πρώτης ύλης). Ακόμη η έγκαιρη διάγνωση μιας ρύπανσης μπορεί να αποκλείσει κάθε πιθανότητα ενός ατυχήματος με ανθρώπινες απώλειές (πχ συγκεντρώσεις πτητικών ρύπων σε υπόγεια και δημιουργία εκρηκτικής ατμόσφαιρας). Τέλος ο περιβαλλοντικός έλεγχος μπορεί να αναγνωρίσει εισερχόμενή ρύπανση από δραστηριότητες άσχετες με το πεδίο οποίες λαμβάνουν χώρα σε γειτονικές περιοχές και εισέρχονται εντός αυτού μεσώ της κίνησης του υπόγειου η επιφανειακού νερού είτε μέσω της ατμοσφαιρικής διασποράς.

Δ) Σε περιπτώσεις αγοροπωλησιών ακινήτων.

Πριν την αγορά ενός οικοπέδου η μιας βιομηχανικής μονάδας η στα πλαίσια των ευρυτέρων αγοροπωλησιών / συγχωνεύσεων εταιριών (Due Diligence) προτείνεται ανεπιφύλακτα η εκτέλεση περιβαλλοντικού ελέγχου του υπεδάφους και του υπόγειου νερού. Η ακριβής καταγραφή της περιβαλλοντικές κατάστασης θα επιτρέψει τον ακριβή σχεδιασμό και την κοστολόγηση των πιθανών μέτρων αποκατάστασή, εφόσον αυτά εκκριθούν απαραίτητα. Επίσης οι μελέτες αυτές οφείλουν να περιλαμβάνουν την καταγραφή όλων των εντοπισμένων επικίνδυνων αλλά και μη επικίνδυνων αποβλήτων που χρήζουν ειδικής διαχείρισης. Ακόμη η ανίχνευση στοιχείων αμίαντου (εύθρυπτου η αμιαντοτσιμεντου) σε δομικά υλικά είτε σε εξοπλισμό αποτελεί μέρος της μελέτης αυτής. Με βάση τα συνολικά αποτελέσματα μπορεί να προσδιοριστεί το συνολικό κόστος της περιβαλλοντικής αποκατάστασης (έδαφος, υπόγειο νερό , απόβλητα, αμίαντος) και να αποτελέσει τίμημα που μπορεί να αφαιρεθεί, κάτω από προϋποθέσεις, από το κόστος εξαγοράς.

Περιβαλλοντικός έλεγχος Φάσης Ι (environmental site assessment phase I)

Αν ο έλεγχος του υπεδάφους στοχεύει απλά στην αποκόμιση μιας γενικής περιβαλλοντικής εικόνας του εξεταζόμενου πεδίου και στην εκτίμηση της περιβαλλοντικής επικινδυνότητας της πιθανής ρύπανσης, τότε θα επιλέγεται ένας περιβαλλοντικός έλεγχος Φάσης Ι (environmental site assessment phase I).

Οι περιβαλλοντικοί έλεγχοι υπεδάφους φάσης Ι περιλαμβάνουν μια αρχική διερεύνηση συλλέγοντας και αξιολογώντας όλα τα ιστορικά στοιχεία που αφορούν το οικόπεδο και την ευρύτερη περιοχή.

Τα στοιχεία αυτά αφορούν τη διαχείριση των υγρών και στερεών αποβλήτων, το είδος των αέριων εκπομπών, την αποθήκευσης πρώτων υλών, χημικών τοξικών και άλλα, την παραγωγική διαδικασία που λάμβαναν χώρο στο συγκεκριμένο πεδίο κατά το παρελθόν ή εξακολουθεί να λαμβάνει χώρα και σήμερα. Επίσης συλλέγονται και αξιολογούνται όλα τα υφιστάμενα γεωλογικά, υδρογεωλογικά και υδρολογικά δεδομένα που αφορούν το συγκεκριμένο πεδίο και την ευρύτερη περιοχή (π.χ υδροφόρο σύστημα, γεωλογικοί σχηματισμοί, επιφανειακά νερά, χρήσεις γης κλπ.), όπως και όλα τα ιστορικά συμβάντα που τυχόν να έχουν επηρεάσει το γεωπεριβάλλον (ατυχήματα, διαρροές κλπ.).

Στη συνέχεια απαιτείται επίσκεψη στο πεδίο και στις γειτονικές περιοχές ώστε να γίνει:

  • Επαλήθευση των πληροφοριών που λήφθηκαν στην έρευνα γραφείου.
  • Καταγραφή και σύνταξη νέων πληροφοριών που δεν προσδιορίστηκαν στην έρευνα γραφείου.
  • Λήψη επιπροσθέτων δεδομένων για την αποτίμηση χωρικών σχέσεων (αποστάσεις) μεταξύ πηγών, μονοπατιών, αποδεκτών και άλλων στοιχείων.
  • Προσδιορισμός πιθανών περιορισμών πρόσβασης ή ειδικών απαιτήσεων, οι οποίες θα επιδράσουν στον περιβαλλοντικό έλεγχο.
  • Προσδιορισμός περιοχών ενδιαφέροντος για περεταίρω διερεύνηση (δειγματοληψία) εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο.

Περιοχές ενδιαφέροντος σε ένα βιομηχανικό πεδίο

Περιβαλλοντικοί έλεγχοι Φάσης II (environmental site assessment phase ΙI)

Στην περίπτωση που το ζητούμενο από τον περιβαλλοντικό έλεγχο είναι η ακριβής αποτύπωση της περιβαλλοντικής κατάστασης του υπεδάφους και του υπόγειου νερού όπως και ο υπολογισμός του περιβαλλοντικού κινδύνου που προκύπτει από την πιθανή ρύπανση με ταυτόχρονη εκτίμηση του κόστους των απαραίτητων μέτρων εξυγίανσης (clean up measures) τότε εκτελούνται περιβαλλοντικοί έλεγχοι Φάσης ΙΙ (environmental site assessment phase II).

Ο περιβαλλοντικός έλεγχος φάσης ΙΙ είναι συνέχεια της φάσης Ι και περιλαμβάνει αναλυτική καταγραφή της κατάστασης του υπεδάφους σε όλη την έκταση της περιοχής ελέγχου. Ο έλεγχος αυτός περιλαμβάνει διατρητικές εργασίες μικρής διαμέτρου και δειγματοληψίες εδάφους και υπόγειου νερού. Το βάθος των δειγματοληπτικών γεωτρήσεων και το εύρος των παραμέτρων που αναλύονται στο έδαφος, υπόγειο αέρα και υπόγειο νερό στην συνέχεια διαφέρει κατά περίπτωση και βασίζεται σε αποτελέσματα της φάσης Ι.

Τρισδιάστατη απεικόνιση της διασποράς της ρύπανσης στο υπέδαφος με βάση τα αποτελέσματα περιβαλλοντικού ελέγχου (ρύπανση υδροφόρου ορίζοντα από σημειακή πηγή – διαρροή)

Επίσης υπάρχει και η δυνατότητα επιτόπιων μετρήσεων και αναλύσεων στο πεδίο, έτσι ώστε να περιοριστεί ο αριθμός των εργαστηριακών αναλύσεων και να μειωθεί ο χρόνος αξιολόγησης των αποτελεσμάτων.

Στην συνέχεια πραγματοποιείται προσδιορισμός του περιβαλλοντικού κινδύνου με βάση τα αποτελέσματα το Μοντέλο Αξιολόγησης Πεδίου και γίνεται ο πρώτος σχεδιασμός των απαραίτητων μέτρων εξυγίανσης του υπεδάφους και του υπόγειου νερού (αν κριθούν απαραίτητα με βάση τον υφιστάμενο περιβαλλοντικό κίνδυνο).

Το Μοντέλο Αξιολόγησης Πεδίου είναι μια σχηματική ή και γραφική ποιοτική αναγνώριση των συνθηκών του πεδίου συνοψίζοντας τα γνωστά δεδομένα ή υπάρχουσες ενδείξεις για τις συνθήκες του πεδίου σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Το μοντέλο αξιολόγησης πεδίου αποτελεί τη βάση ολόκληρης της διεργασίας του περιβαλλοντικού ελέγχου και χρησιμοποιείται για να προσδιοριστούν:

  • Πιθανές πηγές, μονοπάτια και τελικοί αποδέκτες ρύπανσης.
  • Πραγματικοί σε αντιπαράθεση με υποθετικούς κινδύνους και αναγκαιότητα δράσης.
  • Μηχανισμοί μεταφοράς και εξασθένισης των ρύπων.
  • Κενά σε δεδομένα και η σημασία τους.
  • Οικονομικές και αποδοτικές λύσεις αποκατάστασης.

Μοντέλο Αξιολόγησης Πεδίου μιας εγκατάστασης στην οποία διαπιστώθηκε ρύπανση του εδάφους

Τέλος συντάσσεται τελική έκθεση περιβαλλοντικού ελέγχου η οποία περιλαμβάνει τα αναλυτικά αποτελέσματα και την αξιολόγηση τους, τον υπολογισμένο υφιστάμενο περιβαλλοντικό κίνδυνο και τον πρώτο σχεδιασμό των απαραίτητων μέτρων απορρύπανσης

Όλες οι παραπάνω ενέργειες όπως και τα αποτελέσματα των ελέγχων ακολουθούν πάντα συγκεκριμένους όρους εμπιστευτικότητας. Η ΙΝΤERGEO με κανένα τρόπο δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει ή να δημοσιεύσει τα αποτελέσματα από τον έλεγχο που πραγματοποίησε χωρίς την άδεια του εργοδότη ή της αναθέτουσας περιβαλλοντικής αρχής.

Σχετική εμπειρία

Ο όμιλος INTERGEO έχει ολοκληρώσει διεθνώς πάνω από 30.000 περιβαλλοντικούς ελέγχους του υπεδάφους και έχει εξυγιάνει με επιτυχία πάνω από 2.500 ρυπασμένα πεδία (έδαφος ή / και υπόγειο νερό).

Στην Ελλάδα η INTERGEO Hellas έχει δραστηριοποιηθεί σε μεγάλο αριθμό περιβαλλοντικών έργων σε όλη την επικράτεια καθώς και στην Κύπρο. Συνολικά έχουν ολοκληρωθεί με επιτυχία πάνω από 1.200 έλεγχοι ρύπανσης σε έδαφος, νερό και αέρα, όπως και ένας σημαντικός αριθμός έργων απορρύπανσης και αποκατάστασης εδαφών και υπόγειων νερών στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Η Intergeo Hellas έχει εκτελέσει επιτυχώς στα πλαίσια αγοροπωλησιών και συγχωνεύσεων εταιριών (Due Diligence) μια σειρά περιβαλλοντικών ελέγχων Φάσης I και Φάσης ΙΙ σε βιομηχανικές μονάδες και ελεύθερα οικόπεδα στην Ελλάδα, την Κύπρο, την Αίγυπτο και στα Βαλκάνια (Σερβία, Βουλγαρία, Μαυροβούνιο, Αλβανία). Τα τελευταία 10 χρόνια η INTERGEO Hellas έχει ολοκληρώσει επιτυχώς πάνω από 30 μεγάλα έργα Due Diligence για διάφορους πολυεθνικούς πελάτες (Βιομηχανία, Τράπεζες, Χρηματοοικονομικοί επενδυτές κλπ)

Έλεγχος ρύπανσης υπεδάφους και υπογείων νερών | Ιntergeo

Η intergeo Ε.Π.Ε εξειδικεύεται στον έλεγχο ρύπανσης υπεδάφους και υπόγειων νερών

Αυτή η υπηρεσία προτείνεται σε δράσεις που μπορεί να προκαλέσουν επιβάρυνση του περιβάλλοντος.